Digitel Tech & AI
'อาลีบาบา'ใช้AIรับมือความท้าทายใหญ่ และสร้างสังคมคุณภาพ
กรุงเทพฯ วันที่ 23 เมษายน 2568 - ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ยืนหยัดเป็นนวัตกรรมโดดเด่นอย่างต่อเนื่อง เป็นเทคโนโลยีที่ขับเคลื่อนความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ ที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงปฏิรูปทั้งต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ความเร่งด่วนในการแก้ปัญหาความท้าทายต่าง ๆ ของโลกที่เราทุกคนต้องเผชิญในปีนี้มีมากขึ้นเป็นประวัติการณ์ ไม่ว่าจะเป็นภัยคุกคามจากสภาพภูมิอากาศและความเหลื่อมล้ำทางสังคมที่ขยายวงกว้างมากขึ้น ไปจนถึงความต้องการด้านการดูแลสุขภาพ และข้อกังวลเรื่องความมั่นคงทางอาหาร อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีและโซลูชันที่เป็นนวัตกรรมและปรับขนาดได้ สามารถแก้ไขความท้าทายเหล่านี้ได้
AI มีความสามารถโดดเด่นโดยเฉพาะความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลมหาศาลและการปรับกระบวนการต่าง ๆ ให้เหมาะสม จึงเป็นเครื่องมือที่สามารถจัดการกับปัญหาเร่งด่วนเหล่านี้และสร้างประโยชน์ที่ยั่งยืนให้สังคมได้ ตลอดปีที่ผ่านมามีการใช้ศักยภาพของ AI รับมือกับความท้าทายต่าง ๆ ของโลก ไม่ว่าจะเป็นการปฏิวัติด้านการดูแลสุขภาพและการเกษตร ตลอดถึงการพัฒนาพลังงานหมุนเวียนและการพัฒนาภาคการศึกษา อาลีบาบา คลาวด์ ในฐานะผู้นำทางเทคโนโลยีระดับโลก มุ่งมั่นอย่างแน่วแน่ในการใช้ AI เพื่อประโยชน์ต่อสังคมและรับมือกับความท้าทายใหญ่ ๆ ระดับโลก (AI for social good) พร้อมส่งเสริมแนวทางที่จะตอบสนองความต้องการเร่งด่วนที่สุดของมนุษยชาติให้ได้ในวงกว้างมากขึ้น
นายจิงเหริน โซว ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายเทคโนโลยีของอาลีบาบา คลาวด์ กล่าวว่า "ภารกิจของอาลีบาบา คลาวด์ ไม่เพียงแต่ค้นหาว่าจะใช้ AI กับแง่มุมใดได้บ้างเท่านั้น แต่เรายังมีภารกิจที่ต้องทำให้แน่ใจว่าจะมีการนำศักยภาพของ AI ไปใช้เพื่อประโยชน์ที่ดียิ่งขึ้น อาลีบาบา คลาวด์ มุ่งมั่นนำประโยชน์จาก AI ไปใช้ขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่ส่งผลกระทบเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญ เพื่อหาวิธีจัดการกับความท้าทายที่ซับซ้อนของปี 2568 ไม่ว่าจะเป็นความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศ ไปจนถึงความต้องการเข้าถึงการดูแลสุขภาพและการศึกษาอย่างเท่าเทียมกันที่เพิ่มขึ้น เราหวังว่าจะได้ทำงานร่วมกับภาคส่วนต่าง ๆ เพื่อสร้างอนาคตที่ยั่งยืน เข้าถึงได้ และเท่าเทียมกันมากขึ้น ด้วยการกำหนดเกณฑ์มาตรฐานให้กับแนวทางการใช้ AI เป็นพลังขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก"
โครงการสำคัญบางส่วนของอาลีบาบา ที่ขับเคลื่อนด้วย AI และมีเป้าหมายเพื่อประโยชน์ส่วนรวม
1. เพิ่มประสิทธิภาพการพยากรณ์อากาศและการผลิตพลังงาน
สภาพอากาศรุนแรงสุดขั้วในช่วงที่ผ่านมา รวมถึงน้ำท่วมครั้งใหญ่ในสเปน ดินถล่มในเนปาล และพายุโซนร้อนที่ส่งผลกระทบต่อชาวฟิลิปปินส์หลายล้านคน ตอกย้ำว่าภัยคุกคามที่เกิดขึ้นนั้นเกิดจากสภาพภูมิอากาศ อาลีบาบา พัฒนาโมเดลชื่อปากวน (Baguan) เพื่อตอบสนองต่อสถานการณ์ดังกล่าว ปากวนเป็นโมเดลพยากรณ์อากาศที่ขับเคลื่อนด้วย AI ที่ทันสมัย และมีการคาดการณ์ที่แม่นยำ
ปากวนอัปเดตข้อมูลเป็นรายชั่วโมง ด้วยความละเอียดเชิงพื้นที่สูงในระดับหนึ่งกิโลเมตรกริด และสามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ 10 วัน ช่วยให้ธุรกิจทุกอุตสาหกรรมพร้อมรับมือสภาพอากาศที่ไม่สามารถคาดเดาได้ มีการนำความแม่นยำของปากวนไปใช้ในวงกว้าง โดยเฉพาะด้านพลังงานหมุนเวียนที่ต้องการการพยากรณ์อากาศที่แม่นยำซึ่งมีผลต่อประสิทธิภาพการผลิตพลังงานและการบริหารจัดการโครงข่ายไฟฟ้า โมเดลนี้มีส่วนช่วยให้การกระจายพลังงานมีเสถียรภาพและมีประสิทธิภาพ เพื่อเป้าหมายในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและลดค่าใช้จ่าย
2. วินิจฉัยโรคมะเร็งได้เร็วและคุ้มค่าใช้จ่ายมากขึ้น
PANDAเครื่องมือ AI ล้ำสมัยที่ปฏิวัติการวินิจฉัยโรงมะเร็งของอาลีบาบา ได้รับการจัดให้อยู่ในลิสต์ Fortune's Change the World ทั้งนี้ PANDA ได้รับการออกแบบมาเพื่อตรวจจับสัญญาณเริ่มต้นของมะเร็งท่อน้ำดีในตับอ่อน ซึ่งเป็นมะเร็งที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบครึ่งล้านรายต่อปีได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ช่วยให้สามารถตรวจคัดกรองมะเร็งได้ทั่วถึงมากขึ้น
เครื่องมือที่ใช้ AI ของอาลีบาบา มีประสิทธิภาพเหนือกว่านักรังสีวิทยาในการตรวจหามะเร็งตับอ่อนด้วย non-contrast CT scans
โรงพยาบาลสองแห่งในมณฑลเจ้อเจียงใช้ PANDA และพบว่าเครื่องมือนี้มีความไวอันน่าทึ่ง และยังสามารถระบุความผิดปกติได้แม่นยำกว่านักรังสีวิทยาถึง 34.1%ทั้งนี้ ตั้งแต่เปิดตัวเมื่อปี 2566 มีการขยายการใช้งาน PANDA ไปใช้ตรวจหามะเร็งอื่น ๆ รวมถึงเนื้องอกในตับ หลอดอาหาร และลำไส้ใหญ่ นวัตกรรมนี้ช่วยลดค่าใช้จ่ายในการตรวจวินิจฉัย และช่วยให้ตรวจพบแต่เนิ่น ๆ นับเป็นการย้ำให้เห็นถึงศักยภาพของ AI ที่ช่วยยกระดับความก้าวหน้าในการวินิจฉัยทางการแพทย์
3. การเปิดเผยแหล่งข้อมูลสำหรับการปรับปรุงพันธุ์พืชอัจฉริยะ
อาลีบาบา ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเจ้อเจียง และ สถาบันวิทยาศาสตร์การเกษตรของจีน (Chinese Academy of Agricultural Sciences: CAAS) บุกเบิกการวิจัยที่ใช้ AI เร่งการปรับปรุงพืชผล การศึกษานี้ตีพิมพ์ใน Cell Research ซึ่งเป็นวารสารที่มีชื่อเสียงฉบับหนึ่งในจำนวนผลงานของ Nature โดยย้ำให้เห็นวิธีการว่า DNA methylation data ช่วยปรับปรุงเทคนิคการปลูกพืชได้อย่างไร
จากการวิเคราะห์ methylomes, transcriptomes และ genomes คุณภาพสูงจากเส้นใยพืช รายงานได้ค้นพบ single methylation polymorphisms (SMPs) มากกว่า 287 ล้านชุด ซึ่งเป็นชุดข้อมูลที่ใหญ่ที่สุดในประเภทนี้ นอกจากนี้ นักวิจัยยังได้สามารถระบุยีน 43 รายการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเส้นใย ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลที่ล้ำค่าสำหรับโครงการปรับปรุงพันธุ์พืชในอนาคต ความก้าวหน้าครั้งสำคัญนี้เป็นแนวทางให้กับการทำการเกษตรที่ชาญฉลาดและยั่งยืนมากขึ้น
4.จุดประกายความก้าวหน้าในการค้นพบไวรัส RNA
อาลีบาบา คลาวด์, มหาวิทยาลัยซุนยัดเซ็น และ มหาวิทยาลัยซิดนีย์ ร่วมเขียนงานวิจัยสมัยใหม่ตีพิมพ์ใน Cell การวิจัยได้แนะนำ LucaProt ซึ่งเป็นอัลกอริธึม deep-learning ที่ใช้ AI ออกแบบมาเพื่อตรวจจับไวรัส RNA ซึ่งเป็นต้นเหตุของโรคต่าง ๆ มากมายและเป็นความท้าทายทางสาธารณสุขที่สำคัญการศึกษาวิจัยที่ตีพิมพ์โดยวารสารวิทยาศาสตร์ Cellได้เปิดเผยเกี่ยวกับอัลกอริทึม deep-learning เพื่อใช้ AI ตรวจจับไวรัส RNA
ในการวิเคราะห์ลำดับโปรตีนและคุณลักษณะทางโครงสร้าง LucaProt ช่วยให้ค้นพบไวรัส RNA ที่มีศักยภาพ 160,000 ชนิด และกลุ่มซุปเปอร์ไวรัส RNA จำนวน 180 กลุ่ม ซึ่งเป็นชุดข้อมูลการค้นพบไวรัสที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีการเผยแพร่มา ความก้าวหน้านี้ไม่เพียงช่วยให้เราเข้าใจวิวัฒนาการของไวรัสมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์มีเครื่องมือทรงประสิทธิภาพที่จะใช้ต่อสู้กับโรคติดเชื้ออีกด้วย
5. สร้างหนังสือภาพเป็นการเฉพาะให้กับเด็กออทิสติก
อาลีบาบาพัฒนาเครื่องมือที่ใช้AI เพื่อสร้างหนังสือภาพเฉพาะให้กับเด็กที่เป็นโรคออทิสติก (ASD) โดยมอบแพลตฟอร์มที่สร้างสรรค์ให้เด็กเหล่านั้นใช้เป็นที่แสดงออกและมีปฏิสัมพันธ์กับสังคมโลก ข้อมูลขององค์การอนามัยโลกระบุว่า ASD ส่งผลกระทบต่อเด็กประมาณหนึ่งในร้อยคนทั่วโลก ดังนั้นทรัพยากรทางการศึกษาที่ทันสมัยจึงมีความสำคัญอย่างมาก
นับตั้งแต่เปิดตัวในเดือนมิถุนายน มีการใช้งานหนังสือภาพส่วนบุคคลที่ขับเคลื่อนด้วย AI
เพื่อสนับสนุนเด็กออทิสติก เกือบ 200,000 ครั้ง
ความสามารถหลายรูปแบบของโมเดลด้านภาษาขนาดใหญ่ (LLMs) ที่พัฒนาโดยอาลีบาบา คลาวด์ จะช่วยเปลี่ยนบทสรุปพล็อตประโยคเดียว ให้กลายเป็นหนังสือภาพที่น่าสนใจ พร้อมกราฟิกสดใส เสียงบรรยาย และข้อความประกอบ นอกจากนี้ อาลีบาบา คลาวด์ ยังใช้ ModelScope Agent ซึ่งเป็นเฟรมเวิร์กมัลติ เอเจนต์ของบริษัทฯ ทำงานร่วมกับ LLMs เหล่านี้ และเครื่องมือ AI ต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการทำงานโดยอัตโนมัติ โดยมีการแทรกแซงของคนน้อยที่สุด เครื่องมือนี้เปิดตัวเมื่อเดือนมิถุนายน มีการนำไปใช้แล้วเกือบ 200,000 ครั้ง เป็นการเสริมศักยภาพให้นักการศึกษาหลายหมื่นคนในประเทศจีน ให้สามารถสร้างสื่อการเรียนรู้ที่ออกแบบมาสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษโดยเฉพาะ