เปิดภารกิจการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ในอวกาศของทีมนักบินอวกาศเสินโจว-20

วันที่ 30 กรกฎาคม 2568 - 19:09 น.

ในช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา ทีมนักบินอวกาศเสินโจว-20 (Shenzhou-20) ปฏิบัติหน้าที่บนสถานีอวกาศ เทียนกงของจีน โดยมีเป้าหมายสำคัญ คือ การทดลองทางวิทยาศาสตร์หลายแขนง ซึ่งไม่เพียงแต่ยกระดับองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์อวกาศของจีน แต่ยังวางรากฐานเพื่อการใช้ประโยชน์เชิงลึกจากสถานีอวกาศในอนาคต

ภารกิจของทีมนักบินอวกาศเริ่มต้นอย่างเป็นทางการ หลังยานขนส่งเทียนโจว-9 มาถึง เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม ที่ผ่านมา โดยยานเทียนโจว-9 บรรทุกเสบียงและอุปกรณ์กว่า 6.5 ตัน ถือเป็นปริมาณมากที่สุดที่เคยส่งไปยังสถานีอวกาศเทียนกง นับตั้งแต่การปล่อยยานเทียนโจว-6 ในปี 2023 สัมภาระครั้งนี้ประกอบด้วยอาหาร อุปกรณ์วิทยาศาสตร์ ชุดอวกาศรุ่นปรับปรุง และเชื้อเพลิงสำหรับการทดลองระยะยาว

หนึ่งในภารกิจหลักของทีมนักบินอวกาศเสินโจว-20 คือ การทดลองด้านเวชศาสตร์อวกาศ (Aerospace Medicine) โดยทีมนักบินได้ทำการทดลองในตู้วิจัยระบบชีวภาพมนุษย์ (Human System Research Cabinet) เพื่อศึกษาผลกระทบของการอยู่ในสภาวะไร้น้ำหนักเป็นเวลานานต่อระบบร่างกายมนุษย์ เช่น การไหลเวียนของเลือด การทำงานของหัวใจ และการเปลี่ยนแปลงทางกล้ามเนื้อ

นอกจากนี้ ยังมีการตรวจสุขภาพนักบินอย่างละเอียดด้วยเครื่อง ultrasound และ ECG เพื่อเก็บข้อมูลสุขภาพแบบเรียลไทม์ ซึ่งไม่เพียงแต่มีประโยชน์ต่อการดูแลนักบินอวกาศ แต่ยังเป็นต้นแบบในการให้บริการทางแพทย์ระยะไกลในสถานการณ์ฉุกเฉินหรือพื้นที่ห่างไกล

ในห้องทดลองเทคโนโลยีชีวภาพ ทีมนักบินอวกาศยังได้ทดลองทางวิทยาศาสตร์อีกหลายโครงการ เช่น การศึกษาการเคลื่อนที่ของเซลล์ต้นกำเนิดกล้ามเนื้อภายใต้สภาวะไร้น้ำหนัก การวิจัยการทำงานของ nanocarrier ชนิดไขมันนิวคลีอิกที่ใช้ในการส่งยาหรือสารพันธุกรรม การทดลองกับตัวอย่างสิ่งมีชีวิตต้นแบบ เช่น หนอนแบน (flatworms) ปลาม้าลาย (zebrafish) และ สเตรปโตไมซิส (streptomyces) เพื่อศึกษาการฟื้นตัวของเนื้อเยื่อและการตอบสนองของสิ่งมีชีวิตต่ออวกาศ

การทดลองเหล่านี้เป็นประโยชน์อย่างมากต่อความเข้าใจเรื่องสรีรวิทยาและพยาธิสภาพของมนุษย์ และอาจต่อยอดไปสู่เทคโนโลยีการรักษาโรคในอนาคต

นักบินอวกาศยังได้ทดลองเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูก (musculoskeletal system) โดยการเก็บข้อมูลแรงกดที่เท้าและการเคลื่อนไหวของข้อต่อระหว่างการออกกำลังกายในรูปแบบต่างๆ เช่น วิ่ง และการใช้แรงต้านแบบต่างระดับ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสภาพร่างกายกับแรงในสภาวะไร้น้ำหนัก

อีกหนึ่งการทดลองที่น่าสนใจ คือ การวิเคราะห์กลไกการเคลื่อนไหว เพื่อศึกษาวิธีที่สมองและกล้ามเนื้อประสานกันในสภาพแวดล้อมไร้น้ำหนัก ซึ่งจะมีผลอย่างมากต่อการพัฒนาแขนกลหรือหุ่นยนต์ที่ใช้ในอวกาศในอนาคต

ในด้านฟิสิกส์อวกาศ นักบินอวกาศทดลองการเผาไหม้ก๊าซในสภาวะไร้น้ำหนัก ซึ่งช่วยให้เข้าใจกลไกของเปลวไฟและปฏิกิริยาเคมีในสภาพที่ต่างจากบนโลก โดยมีการเปลี่ยนอุปกรณ์ตัวอย่าง การปรับตั้งระบบปล่อยไอเสีย และการสังเกตพฤติกรรมของสารต่างๆ

นอกจากการทดลองทางวิทยาศาสตร์แล้ว นักบินอวกาศเสินโจว-20 ยังทำหน้าที่ตรวจสอบอุปกรณ์ของระบบสนับสนุนชีวิต (Regenerative Life Support System) เฝ้าระวังสิ่งแวดล้อมในสถานี และทำการฝึกซ้อมกรณีฉุกเฉิน เช่น การสูญเสียความดันแบบกะทันหัน

ภารกิจเสินโจว-20 ถือเป็นก้าวสำคัญในการยกระดับขีดความสามารถของจีนในการปฏิบัติภารกิจอวกาศระยะยาว โดยข้อมูลและองค์ความรู้จากการทดลองทั้งหมดนี้ จะถูกนำไปใช้เพื่อพัฒนาภารกิจอวกาศในอนาคต เช่น การส่งมนุษย์ไปสำรวจดวงจันทร์ภายในปี 2030 และการสร้างระบบนิเวศอวกาศที่ยั่งยืนของจีน

บทความ : ประวีณมัย

ภาพ : CGTN