บทวิเคราะห์: การดำเนินงานด่านศุลกากร ท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานสะท้อนความตั้งใจของจีนในการขยายการเปิด

วันที่ 30 กรกฎาคม 2568 - 19:12 น.

วันที่ 23 กรกฎาคมที่ผ่านมา การก่อสร้างท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานมีความคืบหน้าอย่างมาก รัฐบาลจีนประกาศในวันเดียวกันว่าท่าเรือแห่งนี้จะมีการเปิดดำเนินการด่านศุลกากรทั่วเกาะอย่างเป็นทางการในวันที่ 18 ธันวาคมปีนี้ สื่อมวลชนต่างชาติมองว่า นี่คือ มาตรการที่เป็นก้าวสำคัญของจีนในการขยายการเปิดประเทศมากขึ้น ซึ่งไม่เพียงขับเคลื่อนการพัฒนาของเศรษฐกิจจีนเท่านั้น หากยังนำมาซึ่งโอกาสแก่ทั่วโลกอีกด้วย

วันที่ 23 กรกฎาคมที่ผ่านมา นายหวัง ชางหลิน รองประธานคณะกรรมการพัฒนาและการปฏิรูปแห่งชาติจีนกล่าวในการแถลงข่าวของสำนักงานสารสนเทศ คณะรัฐมนตรีจีนว่าคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนได้อนุมัติกำหนดเวลาการเปิดทำการด่านศุลกากรอย่างเป็นทางการในวันที่ 18 ธันวาคม ค.ศ.2025 นายหวัง ชางหลินกล่าวว่า เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม ค.ศ.1978 ที่ประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 11 ครั้งที่ 3 ได้เปิดศักราชใหม่ที่ยิ่งใหญ่ของการปฏิรูปและการเปิดประเทศตลอดจนความทันสมัยแห่งสังคมนิยม ฉะนั้น การเริ่มเปิดทำการด่านศุลกากรในวันที่ 18 ธันวาคมนี้ จึงมีความสำคัญเชิงสัญลักษณ์อย่างมาก เป็นการแสดงให้ทั่วโลกเห็นถึงความตั้งใจและความมั่นใจอย่างแน่วแน่ของจีนในการขยายการเปิดประเทศระดับสูง

นับเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่วันเดียวกันนี้ใน 47 ปีต่อมา ท่ามกลางกระแสลัทธิกีดกันทางการค้าที่ทวีความรุนแรงและเป็นอุปสรรคต่อโลกาภิวัตน์ทางเศรษฐกิจ จีนเริ่มเปิดด่านศุลกากรท่าเรือการค้าเสรีไห่หนาน จึงมีความหมายสำคัญยิ่ง นักวิชาการวิเคราะห์ว่า เรื่องนี้สะท้อนให้เห็นถึงความตั้งใจของจีนในการเดินหน้าเปิดประเทศระดับสูงยิ่งขึ้น พิทักษ์โลกาภิวัตน์ทางเศรษฐกิจและพหุภาคีนิยม อันจะนำมาซึ่งโอกาสการส่งออกจำนวนมากและความร่วมมือด้านการค้าการลงทุนกับประเทศต่างๆ ทั่วโลก สนับสนุนโลกาภิวัตน์ทางเศรษฐกิจอย่างมีพลัง ส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจโลกที่เปิดกว้าง

การดำนินการด่านศุลกากรท่าเรือการค้าเสรีคืออะไร? นายหวัง ชางหลินกล่าวว่า การดำเนินงานด่านศุลกากรท่าเรือการค้าเสรีทั้งเกาะไห่หนาน จะใช้กลไกและนโยบายเปิดเสรีและอำนวยความสะดวกที่มีลักษณะพิเศษ ได้แก่ เปิดตัว “แนวหน้า” ควบคุม “แนวที่สอง” และเปิดเสรีในเกาะไห่หนาน

เปิดตัว “แนวหน้า” คือ ระหว่างท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานกับประเทศและภูมิภาคที่อยู่นอกด่านศุลกากรจีนเป็นแนวหน้า ดำเนินมาตรการที่เปิดเสรีและอำนวยความสะดวกในการเข้าออกสินค้าอย่างเป็นระบบ

ควบคุม “แนวที่สอง” ก็คือ ระหว่างท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานกับแผ่นดินใหญ่จีนเป็นแนวที่สอง ดำเนินการควบคุมการเปิดเสรีในแนวหน้าอย่างตรงจุด

เปิดเสรีในเกาะไห่หนานก็คือ ภายในท่าเรือการค้าเสรีไห่หนาน ปัจจัยการผลิตทั้งหมดสามารถไหลเวียนได้ค่อนข้างเสรี

สิ่งที่น่าหยิบยกมาพูด คือ การดำเนินพิธีการศุลกากรนี้ไม่ใช่การปิดเกาะไห่หนาน แต่เป็นการเทียบเคียงมาตรฐานสากลสูงสุด ทำให้การเข้าออกของสินค้าระหว่างไห่หนานกับนานาประเทศมีความราบรื่นและเสรี การติดต่อกันระหว่างไห่หนานกับแผ่นดินใหญ่จีนมีความสะดวกและมีประสิทธิภาพสูง หลังจากที่มีการดำเนินงานศุลกากรอิสระแล้ว ทั้งเกาะไห่หนานจะกลายเป็นพื้นที่พิเศษที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของศุลกากร ใช้กลไก นโยบายเปิดเสรีและอำนวยความสะดวก หากสรุปเป็นรูปธรรมก็คือ “มากยิ่งขึ้น 4 อย่าง” นโยบายสินค้าภาษีเป็นศูนย์ที่มีสิทธิพิเศษมากยิ่งขึ้น มาตรการบริหารการค้าที่ผ่อนคลายมากยิ่งขึ้น มาตรการการเดินทางที่สะดวกมากยิ่งขึ้น และรูปแบบการกำกับดูแลที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ยกตัวอย่างเช่น นโยบายสินค้าภาษีเป็นศูนย์ หลังจากท่าเรือการค้าเสรีทั้งเกาะไห่หนานดำเนินงานศุลกากรได้อย่างอิสระแล้ว จำนวนสินค้าที่มีภาษีเป็นศูนย์จะเพิ่มจาก 1,900 รายการในปัจจุบัน เป็นประมาณ 6,000 รายการ คิดเป็นร้อยละ 74 ของรายการสินค้าทั้งหมด ซึ่งจะลดต้นทุนการนำเข้าเป็นจำนวนมาก กระตุ้นให้ตลาดมีความคึกคัก สร้างผลประโยชน์ให้กับผู้บริโภคและผู้ประกอบธุรกิจในตลาด

ช่วง 3 ปีมานี้ ผู้สื่อข่าวได้เดินทางไปยังมณฑลไห่หนานเพื่อรายงานข่าวฟอรั่มเอเชียโป๋อ๋าว งานมหกรรมสินค้าอุปโภคบริโภคนานาชาติจีนและงานอื่นๆ แขกผู้มีเกียรติและผู้ประกอบการไทยมีความประทับใจต่อทิวทัศน์ที่สวยงามและอาหารเลิศรสของไห่หนานเป็นอย่างยิ่ง เชื่อว่า หลังจากดำเนินงานศุลกากรอิสระแล้ว ไห่หนานจะสร้างความประทับใจยิ่งขึ้นให้กับมิตรจากประเทศต่างๆ ทั่วโลกซึ่งรวมทั้งไทยด้วย

ขณะนี้ การเตรียมการของท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานเพื่อดำเนินงานศุลกากรอิสระเกือบพร้อมแล้ว แพลตฟอร์มใหม่ที่เปิดสู่ภายนอกในระดับสูงยิ่งขึ้นกำลังได้รับความสนใจจากทั่วโลก โดยการเปิดด่านศุลกากรท่าเรือการค้าเสรีไห่หนานในวันที่ 18 ธันวาคมนี้ เป็นทั้งการเชิดชูประวัติศาสตร์และความมุ่งมั่นสู่อนาคต ประตูแห่งการเปิดกว้างของจีนจะเปิดกว้างมากขึ้น ระบบเศรษฐกิจโลกที่มีการเชื่อมโยงกันอย่างกลมกลืนและสร้างสรรค์มากขึ้นนั้น กำลังเริ่มต้นขึ้นที่ไห่หนาน

เขียนโดย ชุย อี๋เหมิง ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)