ย้อนรอยเมียเช่าจีไอสู่ยุคสาวอาบอบนวด (ตอนที่ 1) โดย ... พินิจ จันทร

วันที่ 28 มีนาคม 2567 - 21:56 น.

---

ในช่วงสงครามเวียดนามจังหวัดอุดรธานีเป็น 1 ใน 7 พื้นที่ยุทธศาสตร์สำคัญในประเทศไทยที่กองทัพสหรัฐฯ เข้ามาอาศัยเพื่อดำเนินปฏิบัติการต่อต้านคอมมิวนิสต์ (anti-communist) ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แลกเปลี่ยนกับการให้ความช่วยเหลือด้านงบประมาณในการพัฒนาประเทศ 

กล่าวคือ นอกจากฐานทัพที่อุดรแล้วยังมีที่โคราชที่ถือว่าเป็นแห่งแรกของฐานทัพสหรัฐเรียกว่า Korat Air Base (ฐานทัพอากาศโคราช) และยังมีฐานทัพที่นครพนม อุบล นครสวรรค์ แต่ที่ใหญ่กว่าฐานทัพโคราชคือฐานทัพเรือที่สัตหีบเป็นต้น

กล่าวว่าในยุทธการนี้มีกองกำลังทหารอเมริกันเข้ามาประจำการมากกว่า 8,000 นาย (ในทศวรรษ 2500-2520)ส่งผลให้เมืองอุดรฯ จำต้องรับมือกับการเปลี่ยนแปลงอย่างกะทันหัน หลายพื้นที่ถูกแปรสภาพเป็นฐานทัพที่ทันสมัย เช่น พื้นที่บริเวณค่ายรามสูร(ผู้เขียนเคยประจำการ) และกองบิน 23 ซึ่งขณะนั้นรวมเอาเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าเอาไว้เพื่อตรวจจับสัญญาณวิทยุและช่วยเหลือด้านการข่าวแก่ฐานทัพอื่นในประเทศไทย

สงครามเวียดนาม หรือ อีกชื่อหนึ่งว่า สงครามอินโดจีนครั้งที่สอง (เวียดนามเรียกสงครามต่อต้านอเมริกา) หรือเรียกง่าย ๆ ว่า สงครามอเมริกา เป็นความขัดแย้งในเวียดนาม ลาว และกัมพูชา ตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2498 จนกรุงไซ่ง่อนถูกยึด เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2518

ภาพถ่ายทางอากาศของค่ายรามสูรถ่ายในปี 1973 โดย Phil Nickellจากหน่วยที่ 6924กองรักษาความปลอดภัย USAF(แหล่งที่มาภาพ: https://flic.kr/s/aHsiDoks5Y)

เป็นสงครามเป็นที่ต่อสู้กันระหว่างเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้อย่างเป็นทางการ เวียดนามเหนือได้รับการสนับสนุนจากสหภาพโซเวียต จีนและประเทศพันธมิตรฝ่ายลัทธิคอมมิวนิสต์อื่น ส่วนเวียดนามใต้ได้รับการสนับสนุนโดยสหรัฐ เกาหลีใต้ ฟิลิปปินส์ ออสเตรเลีย ไทยและประเทศพันธมิตรฝ่ายต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์อื่น บางคนถือสงครามนี้เป็นสงครามตัวแทนในยุคสงครามเย็น และสงครามกลางเมืองกัมพูชาซึ่งจบลงด้วยทั้งสามประเทศได้กลายเป็นคอมมิวนิสต์ในปี 2518

การเปลี่ยนแปลงเช่นนี้ส่งผลให้เกิดการกระจายตัวของเมืองอุดรฯ ไปตามถนนมิตรภาพซึ่งเป็นเส้นทางสู่ฐานทัพสหรัฐฯ เกิดกิจการภาคบริการอย่างโรงแรม บาร์ ไนต์คลับ บ้านเช่า บังกะโล ฯลฯ ขึ้นเพื่อรองรับไลฟ์สไตล์นอกเวลางานแบบ R&R (Rest and Recuperation :การพักผ่อนหย่อนใจ) ของทหารอเมริกัน ทำให้มีหลายอาชีพเกิดขึ้นใหม่ทั้งในและนอกค่ายทหาร มีแรงงานต่างถิ่นจำนวนมากอพยพเข้ามาในพื้นที่และเศรษฐกิจของจังหวัดขยายตัวขึ้นตามลำดับ

 

ภาพบาร์แห่งหนึ่งในเมืองอุดร

คำว่าเมียเช่าจึงบัญญัติขึ้นมาในสารบทไทยและกลายเป็นหนึ่งในอาชีพที่เกิดขึ้นใหม่ในขณะนั้น

เมียเช่านั้นคือ หญิงบริการที่ทำงานในบาร์ฝรั่งแล้วถูกอกถูกใจกัน ทดลองอยู่ด้วยกันก่อน โดยฝรั่งออกค่าใช้จ่ายเป็นรายเดือน หากถูกอกถูกใจกันมากขึ้น ก็อาจก้าวหน้าไปถึงการแต่งงานอยู่กินกันอย่างจริงจัง

ถ้าจะพูดกันแบบไม่อ้อมค้อมก็คือบรรดาเมียเช่าส่วนใหญ่จะเรียนหนังสือมาน้อย ดังนั้น มักจะดำเนินชีวิตไปตามสัญชาตญาณหลายคนที่เริ่มต้นการเป็นเมียเช่าจนชาวต่างชาติจริงจังแต่งงานกันมีลูกเลี้ยงดูกันไปตลอดชีวิตก็โชคดีไปได้รับการดูแลจากชาวต่างชาติจนมีความเป็นอยู่ที่สุขสบาย และหลุดพ้นจากการประกอบอาชีพนั้น หากแต่ก็มีบางส่วนที่ยังคงประกอบอาชีพเดิมไปเรื่อยๆ

เมียเช่าหรือหญิงขายบริการบริเวณค่ายทหารสหรัฐฯ เป็นผู้ที่อพยพมาจากท้องถิ่นต่างๆ ในจังหวัดและภูมิภาคใกล้เคียงเพื่อแสวงหาช่องทางทำมาหากินที่ให้ค่าตอบแทนสูงเมื่อเทียบกับอาชีพอื่น และช่วยยกระดับความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น ด้วยเหตุนี้ในยามที่ทหารอเมริกันถอนกำลังกลับประเทศไป เมียเช่าชาวไทยจึงเป็นหนึ่งในกลุ่มแรงงานที่ได้รับผลกระทบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ในทำนองเดียวกัน การที่ทหารอเมริกันอพยพออกจากพื้นที่ไปก็หมายถึงเม็ดเงินดอลล่าร์ที่เคยสะพัดอยู่กว่าทศวรรษได้หลุดหายไปจากระบบเศรษฐกิจของจังหวัดอุดรธานี เป็นเหตุให้กิจการภาคบริการซึ่งเคยเกิดขึ้นเพื่อรองรับทหารอเมริกันต้องปิดตัวลงไปตามๆ กันจากการขาดผู้ใช้บริการ แรงงานอพยพนับหมื่นถูกเลิกจ้าง พลอยซ้ำให้เศรษฐกิจของเมืองอุดรฯ ซบเซาลงอย่างน่าใจหาย

ทหารสหรัฐอเมริกา (จีไอ) ที่อุดร

แม้ช่วงก่อนหน้า การประกอบอาชีพเมียเช่าจะให้ค่าตอบแทนที่สูงมากในระยะเวลาอันสั้น แต่ก็แลกมาด้วยความเสี่ยงและผลกระทบในระยะยาวที่สูงไม่น้อยไปกว่ากันของตัวผู้ประกอบอาชีพเอง

ตัวอย่างเช่น การทรุดโทรมของร่างกาย ปัญหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ปัญหาท้องโดยไม่พร้อม ฯลฯ ซึ่งล้วนส่งผลโดยตรงต่อตัวเมียเช่าเองทั้งสิ้น

เช่นเดียวกัน แม้กองทัพสหรัฐฯจะ “Go Home” ไปแล้ว แต่การเข้ามาอาศัยในพื้นที่กว่าทศวรรษได้เปลี่ยนแปลง สร้างผลกระทบและหลงเหลือสิ่งตกค้างเอาไว้ในสังคมเมืองอุดรฯ อยู่ไม่น้อย อย่างที่ไม่อาจเปลี่ยนแปลงกลับได้ในทันที ตัวอย่างเช่น ค่านิยมการใช้ชีวิตแบบบริโภคนิยม การแพร่ระบาดของสิ่งเสพติด กรณีเด็กหัวแดงและเด็กกำพร้าจากการปัญหาการคุมกำเนิด การเสื่อมโทรมของวัฒนธรรมท้องถิ่น แม้แต่ปัญหาอาชญากรรมหรือกระทั่งภัยจากยุทโธปกรณ์ของกองทัพสหรัฐฯก็เกิดขึ้นในลำดับต่อมา

โปรดติดตามย้อนรอยเมียเช่าจีไอสู่ยุคสาวอาบอบนวดในตอนต่อไป.

ขอบคุณ :ภาพประกอบจากพลังจิต/อีสานร้อยเปด