In Global
บทวิเคราะห์ : ลดการพึ่งพาเงินดอลลาร์สหรัฐ
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ประเทศเศรษฐกิจหลัก รวมถึงประเทศพัฒนาและประเทศตลาดเกิดใหม่ ได้ลดการพึ่งพาเงินดอลลาร์สหรัฐฯ โดยคิดค้นกลไกการชําระเงินข้ามชาติใหม่ ลงนามข้อตกลงว่าด้วยสกุลเงินทวิภาคี และส่งเสริมความหลากหลายของการสำรองเงินตราต่างประเทศ
.jpg)
นับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองเป็นต้นมา การครอบงําของดอลลาร์สหรัฐในระบบการเงินและเศรษฐกิจโลกเป็นหัวใจสําคัญของระเบียบทางการเงินระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม การเพิ่มขึ้นของลัทธิกีดกันทางการค้าที่เพิ่มขึ้นทั่วโลกและการที่สหรัฐอเมริกาเรียกเก็บภาษีในอัตราที่สูงกับประเทศเพื่อนบ้านและคู่แข่ง ส่งผลให้สัดส่วนการชำระเงินค่าการค้าระหว่างประเทศด้วยสกุลเงินที่ไม่ใช่ดอลลาร์สหรัฐเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตัวอย่างเช่น ตั้งแต่เดือนมกราคมปีนี้ อินเดียและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ได้ทําการค้าโดยตรงด้วยเงินรูปีและเดอร์แฮม
ขณะเดียวกัน ประเทศอาเซียนก็กําลังทดลองใช้สกุลเงินของประเทศตนในการค้าข้ามพรมแดน เดือนพฤษภาคมปีนี้ ไทยและจีนได้ลงนามข้อตกลงความร่วมมือระหว่างธนาคารประชาชนจีนและธนาคารแห่งประเทศไทยว่าด้วยการส่งเสริมการใช้สกุลเงินท้องถิ่น และเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา เวียดนามและจีนได้ลงนามข้อตกลงความร่วมมือ ระหว่างธนาคารประชาชนจีนและธนาคารกลางของเวียดนาม โดยมีเป้าหมายเพื่อส่งเสริมความร่วมมือในการชําระเงินด้วยสกุลเงินของสองประเทศ ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเงินตราระหว่างสองประเทศ และการเชื่อมโยงการชําระเงินข้ามพรมแดนระหว่างสองประเทศ
หนังสือพิมพ์ United Daily News ของมาเลเซียรายงานว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้ ดาโต๊ะ ซรี อันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซียระบุว่าสนับสนุนการใช้สกุลเงินของประเทศตนในการค้าระหว่างมาเลเซียและอินเดีย นอกจากนี้ ธนาคารกลางของมาเลเซียก็ตกลงที่จะขยายการใช้สกุลเงินของทั้งสองประเทศ
นักวิเคราะห์ชี้ให้เห็นว่า การใช้สกุลเงินท้องถิ่นในการค้าและการลงทุนของประเทศอาเซียนเป็นการป้องกันความเสี่ยงที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางภูมิรัฐศาสตร์ เศรษฐกิจ และการเงิน และเพื่อส่งเสริมความร่วมมือโดยตรงระหว่างประเทศในภูมิภาคกับประเทศอื่นๆ ในโลก
ด้านภูมิภาคลาตินอเมริกา ก็มีหลายประเทศมุ่งที่จะเลิกพึ่งพาเงินดอลลาร์เช่นกัน เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา โบลิเวียได้เข้าร่วมกลุ่มความร่วมมือทางเศรษฐกิจของประเทศในภูมิภาคอเมริกาใต้หรือเมอร์โคซูร์ (MERCOSUR) และวางแผนที่จะเข้าร่วม "ระบบการชําระเงินด้วยสกุลเงินท้องถิ่น" ของเมอร์โคซูร์ระบบนี้ช่วยให้ประเทศสมาชิกของเมอร์โคซูร์สามารถชําระค่าการค้าทวิภาคีด้วยสกุลเงินส่วนท้องถิ่นได้
เมื่อวันที่ 6 ธันวาคมที่ผ่านมา สหภาพยุโรปได้บรรลุข้อตกลงทางการค้ากับเมอร์โคซูร์ นักวิเคราะห์ระบุว่า เมื่อเผชิญกับภัยคุกคามของการขึ้นภาษีโดยรัฐบาลชุดใหม่ของสหรัฐอเมริกาสหภาพยุโรปและเมอร์โคซูร์ต้องรวมตัวกันเพื่อรับมือกับความไม่แน่นอนในอนาคต ในขณะเดียวกันก็บ่งบอกถึงการแข็งค่าของเงินยูโรในลาตินอเมริกา
เมื่อไม่นานมานี้ นายโดนัลด์ ทรัมป์ ผู้ได้รับเลือกเป็นประธานาธิบดีคนใหม่ของสหรัฐอเมริการะบุว่า หากประเทศบริกส์ (BRICS) ไม่เลิกแผนการสร้างสกุลเงินทางเลือกแทนดอลลาร์สหรัฐ สหรัฐอเมริกา ก็จะเรียกเก็บภาษี 100% กับประเทศเหล่านี้
ประชาคมระหว่างประเทศเชื่อว่าดอลลาร์สหรัฐในฐานะสกุลเงินระหว่างประเทศควรมีบทบาทสําคัญในการรักษาความสงบเรียบร้อยของเศรษฐกิจและการเงินโลก อย่างไรก็ตาม สหรัฐอเมริกา ได้เข้าควบคุมระบบการเงินโลกโดยการควบคุมการออกเงินดอลลาร์และอัตราดอกเบี้ย และใช้ข้อได้เปรียบนี้ในการสร้างแรงกดดันทางเศรษฐกิจต่อประเทศและตลาดเฉพาะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่ไม่ปฏิบัติตามสหรัฐอเมริกา การกระทำเช่นนี้เบี่ยงเบนไปจากจุดประสงค์ดั้งเดิมของการจัดตั้งระบบการเงินระหว่างประเทศ และทำให้เงินดอลลาร์ซึ่งควรเป็นเครื่องมือสาธารณะกลายเป็นช่องทางของสหรัฐอเมริกาในการครอบงําและปิดล้อมทั่วโลก
ปัจจุบันในบริบทที่เศรษฐกิจโลกมีความไม่แน่นอนการชำระเงินด้วยสกุลเงินที่หลากหลายนั้นเป็นกลยุทธ์ที่สําคัญในการปกป้องการค้าทวิภาคีจากความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์และความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยน และจะช่วยให้ประเทศต่างๆ ลดการพึ่งพาดอลลาร์สหรัฐ