Authority & Harm

ศาลยธ.แนะกระบวนพิจารณาคดีอาญา ชั้นก่อนฟ้องต่อศาลตามกฎหมายฯอาญา



การดำเนินกระบวนพิจารณาคดีอาญาชั้นก่อนฟ้องต่อศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

ชั้นพนักงานสอบสวน

  • เมื่อพนักงานสอบสวนผู้รับผิดชอบในการสอบสวน เห็นว่า การสอบสวนเสร็จแล้ว และรู้ตัวผู้กระทำผิด โดยผู้กระทำความผิดนั้นถูกควบคุมหรือขังอยู่  ให้พนักงานสอบสวนทำความเห็นตามท้องสำนวนการสอบสวนว่าควรสั่งฟ้องหรือสั่งไม่ฟ้องส่งไปยังพนักงานอัยการพร้อมสำนวน (มาตรา ๑๔๐, ๑๔๒)

ชั้นพนักงานอัยการ

  • เมื่อได้รับความเห็นและสำนวนจากพนักงานสอบสวน ให้พนักงานอัยการปฏิบัติดังนี้ (มาตรา ๑๔๓)
    • ในกรณีที่มีความเห็นควรสั่งไม่ฟ้อง ให้ออกคำสั่งไม่ฟ้อง แต่ถ้าเห็นชอบด้วยก็ให้สั่งฟ้องและแจ้งพนักงานสอบสวนส่งผู้ต้องหามาเพื่อฟ้องต่อไป
    • ในกรณีมีความเห็นควรสั่งฟ้อง ให้ออกคำสั่งฟ้องและฟ้องผู้ต้องหาต่อศาล ถ้าไม่เห็นชอบด้วย ก็ให้สั่งไม่ฟ้อง
  • ในกรณีที่คำสั่งไม่ฟ้องไม่ใช่คำสั่งของอัยการสูงสุด อาจมีกระบวนการทำความเห็นแย้งในคำสั่งไม่ฟ้องนั้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณารความอาญาหรือกฎหมายพิเศษอื่นที่เกี่ยวข้องต่อไป

เกร็ดความรู้เพิ่มเติม

  • เมื่อมีคำสั่งเด็ดขาดไม่ฟ้องคดีแล้ว ห้ามมิให้มีการสอบสวนเกี่ยวกับบุคคลนั้นในเรื่องเดียวกันนั้นอีก เว้นแต่จะได้พยานหลักฐานใหม่อันสำคัญแก่คดี ซึ่งน่าจะทำให้ศาลลงโทษผู้ต้องหานั้นได้ (มาตรา ๑๔๗)
  • คำสั่งไม่ฟ้องคดีของอัยการไม่ตัดสิทธิผู้เสียหาย ที่จะฟ้องคดีด้วยตนเอง
  • คำสั่งไม่ฟ้องคดีของพนักงานอัยการไม่ใช่ข้อเท็จจริงตามที่ปรากฏในคำพิพากษาคดีส่วนอาญา ตามมาตรา ๔๖ ศาลในคดีส่วนแพ่งไม่จำต้องถือข้อเท็จจริงตามคำสั่งไม่ฟ้องคดีของพนักงานอัยการ การวินิจฉัยข้อเท็จจริงในคดีส่วนแพ่งย่อมเป็นไปตามที่คู่ความนำสืบ (เทียบเคียงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3351/2538, 6035-6038/2561)